TÂM NHIÊN- NHÀ THƠ VÔ AM TRÚ LANG THANG
DẶM DÀI
Châu Thạch
Chuông điện thoại reo vang. Tôi cầm máy.
Đầu dây bên kia một giọng nói nhỏ nhẹ cất lên:
-
A lô, có phải anh Châu Thạch không ạ?
-
Vâng, tôi đây. Xin lỗi ai đầu dây?
-
Tâm Nhiên đây. Anh cho tôi địa chỉ nhà để
tôi đến thăm anh.
Thật tình cái tên nầy lạ hoắc với tôi,
nhưng tôi đoán có lẽ một bạn thơ nào đó biết mình nên muốn đên thăm.
-
Ấy, nhà tôi trong hẻm khó tìm lắm. Vậy
anh ở đâu chỉ tôi. Tôi sẽ tới ngay
-
Thế thì anh hãy đến quá cà phê Cố Quận ở
đường Nguyễn Công Trứ.
-
Vâng, tôi đi ngay. Nhưng làm sao để nhận
ra anh?
-
Anh thấy người nào đội mũ bê-rê là tôi.
Mười phút sau tôi đến nơi hẹn. Tâm Nhiên
chưa đến nên tôi phải ngồi chờ. Chờ khoảng mời phút nữa, tôi thấy xuất hiện một
người không phải đội mũ bê-rê mà là một người đội chiếc mũ rộng như cái nồi
tròn may bằng vải màu xám tro. Người nầy mặc một bộ đồ rộng lụng thụng cũng màu
xám và đeo trên vai một túi vãi to tướng. Anh ta vừa bước vào thì chủ quán và
ước chừng khoảng mười người đương ngồi quanh chiếc bàn phía sau tôi tươi cười
chào hỏi. Nghe họ gọi tên người nầy, tôi biết đó là Tâm Nhiên. Hoá ra hôm đó
nhà văn Phan Trang Hy mời bạn bè đến quán nầy để ra mắt tập truyện “Người hay là
những cơn mơ mạo danh” của anh và chúng tôi cũng tình cờ hẹn nhau ở đấy. Nhìn
Tâm Nhiên tôi biết ngay là tôi sẽ mến anh ta như mến nhưng người thật thà nhất
thế gian, sẽ yêu anh ta như yêu thơ tỉnh táo của Bùi Giáng và sẽ khâm phục anh
ta như khâm phục các lão tiên đằng vân đươi trăng. Tâm Nhiên chào hỏi các bạn
xong ra ngồi với tôi và Thế Lộc, Nguyễn Khắc Phước. Nguyễn Thanh Bá mà tôi vừa điện
thoại gọi đến. Ngồi với nhau được vài giờ để rồi sau đó tôi chỉ theo dõi được
trên Facebook bước chân dặm dài cuộc lữ của anh và những vần thơ của một người
vô am trú phiêu bồng như mây, trôi như nước trên khắp mọi miền đất nước. Anh
trú ngụ tại một hồn đảo xa xôi , lang thang qua từng miền quê có bạn văn, ghé
thăm những ngôi chùa có sư yêu mến, đi suốt từ miền Nam đến miền Trung, ra miền
Bắc rồi quay lại, rồi đi lại. Anh lang
thang dặm dài cuộc lữ như không mệt mõi bao giờ. Anh đến đâu thì ghi những vần thơ để kỷ niệm
ở đó. Thơ anh như sương như khói, như gió như mây, phản phất mùi thiền của đạo
và sâu nhiệm tình đời tình người. Tiếng thơ trầm như tiếng gió qua rừng, thì
thầm như tiếng biển dưới trăng khuya và trong sáng như ngàn sao lấp lánh trên
bầu trời xanh thật rất xanh.
Sự đi của Tân Nhiên là định mệnh của
trời. Anh đi từ tiền kiếp và tâm nguyện của mình lang thang trong cõi dặm dài.
Anh đi như một đám phù vân trôi lãng đãng. Đôi dép mòn sông núi nhưng bụi phù vân
rơi sạch dưới gót chân:
GIỮA MUÔN TRÙNG CUỘC LỮ
Kể từ buổi khai thiên lập địa
Đến bây giờ thành một gã lang thang
Ba nghìn thế giới đâu là chỗ
Để dừng chân thôi kiếp hoang đàng ?
Đi nhào lộn trộn cùng bão lốc
Dốc toàn tâm tự nguyện chẳng phiền chi
Dẫu tan hoang vỡ ngàn mộng đỏ
Nát tình xanh cũng chẳng sá gì
Đi giáp mặt tận cùng sinh tử
Nhẹ phù vân lãng đãng phong trần
Mòn đôi dép cũ mòn sông núi
Bụi vui buồn rơi sạch dưới gót chân
Đi và đi và đi như thế
Giữa miên trường chẳng nghỉ náu nương
Trần gian quán trọ không dừng trú
Nên đời ta là lữ khách trên đường ./.
Tâm Nhiên
Mỗi bước đi của Tâm Nhiên là
mỗi bước thơ. Thơ của anh khắn khít với yêu thương. Tâm hồn anh như một con đò
chở thơ trôi giữa dòng hoan lạc hay sầu ca, đi giữa cõi Sáng Tạo, hoà hợp hơi
thở của nhân sinh và vũ trụ:
BƯỚC ĐI CỦA THI SĨ
Đường của thơ là đầm đìa cát bụi
Vùi nắng mưa sấm chớp bão bùng
Và khơi mở dòng đời từ vô thủy
Cho người về trong mạch sống vô chung
Ngoài ưa ghét là hồn thơ cảm hứng
Nhưng chẳng rời với cái Yêu Thương
Thương tất cả mà xa lìa tất cả
Chỉ tùy duyên tùy cảm giữa đời thường
Như chuyến đò thơ qua bờ không bến
Trôi giữa dòng hoan lạc lẫn sầu ca
Là hơi thở của nhân sinh vũ trụ
Thấm nhuần sâu đến cỏ rác chan hòa
Cõi Sáng Tạo mở con đường thi sĩ
Bước đi từ muôn thuở tới muôn nơi
Nên mộng thực có thơ về nối kết
Gắn liền nhau cái toàn thể cuộc đời ./.
Tâm Nhiên
Tâm nhiên đi giữa muôn trùng cuộc lữ, anh
quan niệm muôn trùng cuộc lữ đó chỉ là sự lêu lỏng rong chơi. Với túi thơ bầu rượu
vô sở trú, anh ném xuống giang hồ vô sở đắc, đi như ngàn nẻo phiêu bay, như cuộc
rỡn chơi đùa vô sở chấp. Đó là tâm hồn phiêu diêu của Phật, của tiên nên Thiên Đàng
trên bước đi và Niết Bàn ở chính trong hồn anh :
chiều phiêu diêu
Không đến đâu, chẳng từ đâu đến
Nên về đây nhảy muá giữa đời
Túi thơ bầu rượu vô sở trú
Chốn bụi hồng lêu lổng rong chơi
Không đâu đến, chẳng đi về đâu
Cầu mong chi buông bỏ nọ này
Ném xuống giang hồ vô sở đắc
Lòng rổng rang ngàn nẻo phiêu bay
Đúng hay sai cũng đều trật hết
Thảy phù vân lãng đãng sương nhòa
Cuộc rỡn chơi đùa vô sở chấp
Vui thôi mà như nước mây trôi
Tâm Nhiên
Và khi không đi thì nhà thơ là một ẩn sĩ nơi Vô Trú Am của mình. Nhà thơ cho mình là một dũng sĩ “Gát kiếm trầm
nhiên miền vô sự” để “Ẩn sĩ nghiêng bầu càn khôn uống”. Tại nơi mà thiên nhiên
cũng nhập định, nhà thơ đã ngồi cùng cây lá để thiền, “uống nguồn thanh khí”, “ăn
trăng sương” và đã đạt đạo nên “cạn tử sinh cạn hết luân hồi” nghĩa là thoát vòng
cương toả của trần gian:
ẩn sĩ
Ở nơi đó. Có hồn thơ mây núi
Lặng đi về tuế nguyệt thiết tha say
Gát kiếm trầm nhiên miền vô sự
Ngược hay xuôi phủi sạch xuống vai gầy
Ở nơi đó. Rừng mưa hòa suối nắng
Hòa thong dong điệu thở mới tinh khôi
Ẩn Sĩ nghiêng bầu càn khôn uống
Cạn tử sinh cạn hết luân hồi
Trôi và chảy ngày đêm không tiếng vọng
Mà nghe vang cung bậc ngát tâm hồn
Còn mất có không chỉ là hư huyễn
Nghĩa gì đâu giữa Tịnh Thổ vô ngôn
Bước thượng thừa không đi không đến
Quên chính mình quên cả chuyện sầu vui
Tùy duyên tùy cảm ừ như thị
Cứ phiêu nhiên nhẹ nhỏm mây trời.
Tâm Nhiên
Hoang sơ giữa tịch mịch này
Thiên nhiên nhập định cùng cây lá ngồi
Sớm trưa hồng ngắm mây trôi
Là bay đi hết muôn đời nghiệp duyên
Thực ra đâu có ưu phiền
Nên rừng xanh ngát quanh hiên hoa vàng
Núi cười biển cũng reo vang
Ngàn hương trầm lắng trăng ngàn thong dong
Trăng sương cũng đủ no lòng
Uống nguồn thanh khí từ trong lẫn ngoài
Mưa chiều rồi nắng ban mai
Ra vào tĩnh lặng chẳng hoài vọng chi
Tâm Nhiên
Đạt đạo hay không thì chưa
biết nhưng cái văn phong đó đưa người đọc đến cõi tiên bồng, phiêu diêu trong bầu
trời thơ “ngàn hương trầm lắng trăng”, thong dong ra vào trong tỉnh lặng. Từ đó
ta sẽ yêu mến vô cùng và ước ao vô lượng để sống đời nơi Vô Trú Am của Tâm Nhiên:
Sớm mai lên núi chiều xuống biển
Ta như mây trắng lặng bay về
Vi vút muôn phương miền tận thấu
Đâu chẳng là không phải chốn quê ?
Thế nên mây trắng đời ta đó
Bay lướt sơn hà khắp bao la
Vốn không ràng buộc không vướng mắc
Chẳng dính vào đâu giữa đang là
Sóng trùng dương vỗ trên đồi gió
Bốn bề lồng lộng hỡi mênh mông
Bát ngát ngàn khơi ta đã thấy
Cả thiên thu hiện ở trong lòng
Lòng như biển hát hòa âm
với
Cung đàn nhật nguyệt ngút hồn thơ
Thở nhẹ nhàng theo bầu vũ trụ
Mà nghe mới lạ mãi bây giờ
Tâm Nhiên
Và rồi cái tâm hồn tu sĩ đó,
với ngàn cuộc lữ, với một mình cô đơn nơi Vô Trú Am có hoá ra đạo mạo lắm không?
Không, với bài thơ có cái đầu đề Xuân Huyên ta thấy ở đây là một tâm hồn thơ
lai láng, vô biên “đẹp quá! đẹp kinh hồn và sửng sốt”:
Mây và gió đưa anh về chốn cũ
Phập phồng đi hồi hộp giữa mong chờ
Ngờ ngợ ngó nhìn ai quen lạ
Rộn niềm mơ ý mộng cõi thơ thơ
Bờ với bến xanh xanh màu bổi hổi
Ngồi lại đây bên hiên quán chiều tà
Đợi tri âm đến kìa em đến
Rợp đường xuân bừng rộ trổ hoa ra
Tỏa loang đầy lâng lâng trời ngào ngạt
Lạ lùng sao ảo diệu thấm tim mềm
Đẹp quá ! Đẹp kinh hồn sững sốt
Ơi mị kỳ duyên dáng ngát hương em
Mình cùng nắm tay nhau mừng
tao ngộ
Lời say say trong lai láng bồi hồi
Mời em cạn chén hồng xuân tửu
Mà bàng hoàng như một giấc mơ thôi
Tâm Nhiên
Mây và gió đưa Tâm Nhiên về
chốn cũ để đón em hay chỉ là đón mùa xuân của thi nhân không biết được. Tuy nhiên
với tôi bài thơ hay như “chén hồng xuân tửu”, như “toả loang đầy lâng lâng trời
ngào ngạt” để tôi tưởng tượng được một cuộc hội ngộ giữa mùa xuân chin, tại một
miền trong trẻo vô biên.
Và rồi dầu có rong chơi bao
nhiêu, cuộc lữ đời nầy cũng ngừng để đi qua cuộc lữ đời sau. Tâm Nhiên đã đi như
hạt bụi lang thang từ vô thuỷ nhưng vẫn còn mong lang thang cho đến vô chung.
Nhà thơ đang đi hôm nay mà còn mơ ước đến “Qua chơi cõi khác” để ở một miền thiên
tiên nào đó anh sẽ tiếp tục làm “mây trắng/Phiêu
diêu vạn dặm khắp muôn bờ” :
Tiễn biệt thi sĩ Trần Đới
Hạt bụi lang thang* từ vô thủy
Bay về sương khói cõi vô chung
Là xong một kiếp phong trần khách
Còn lại bài thơ thở tuyệt cùng
Bài thơ viết mãi dòng bèo bọt
Vốn là duyên hợp với duyên tan
Tùy duyên* chuyển hóa hòa nhập cuộc
Nên vẫn thênh thang ngát trăng ngàn
Gió nghiệp thổi vờn cơn mê vọng
Vọng tưởng thương yêu lẫn hận thù
Trăm năm rồi cũng chừng ấy chuyện
Bùng vỡ nghìn thu thấy Như Như
Dấu chân trên biển* đâu lưu
vết
Bên trời xanh mộng bỗng thành thơ
Từ đây hạt bụi về mây trắng
Phiêu diêu vạn dặm khắp muôn bờ
TÂM NHIÊN
Tôi nghĩ mình chẳng cần học
đạo, mình chẳng cần ngồi thiền, mình cứ đọc thơ Tâm Nhiên thì “giáo ngoại biệt
truyền” sẽ “trực chỉ nhân tâm” để mình
thành đạo trong thơ, bởi vì chữ Tâm Nhiên hiểu theo cách của tôi là truyền tâm
pháp một cách tự nhiên. Đó chỉ là cách nói vui nhưng cũng là cách diễn đạt sự tác
động của thơ Tâm Nhiên vào tâm hồn người đọc. Đọc thơ anh, ta tưởng mình cũng có
gót chân lữ thứ, đi khắp nơi và gặp nhưng con người đáng mến, chiêm ngưỡng những
phong cảnh nên thơ và suy nghiệm chân lý cao siêu của đạo,đời.
Đọc thơ anh ta cảm thấy tâm
hồn ta nhẹ như siêu thoát, vứt bỏ mọi phiền toái trần gian, dạo chơi trong vùng
bao la, nghêu ngao trong vùng mây nước.
Nhìn dáng dấp Tâm Nhiên đứng trong những bức ảnh mà anh đã chụp ở khắp nơi, ta
có những phút giây thư giản như đọc những bài thơ hay, như ngắm những bức tranh
mỹ thuật có hồn, như nhìn những vị tiên bình dị xuống trần ngồi đâu thì nơi đó
có trăm dây quyến luyến./ .
Châu Thạch
